راهنمای والدین و کادردرمانی برای رفتار با کودک بستری

1399/08/02
child patient hospitalized sm

بستری شدن کودک در بیمارستان از سخت‌ترین تجربیات برای والدین است. این موقعیت به ویژه در مواجهه با کودکانی که هنوز نمی‌توانند خواسته‌ها یا مشکلات خود را بیان کنند، دشوارتر هم می‌شود. از طرف دیگر، با آگاهی از ویژگی‌های رشدی کودکان در هرمرحلۀ سنی و روش آرام‌سازی آنها و برآورده کردن نیازهای‌شان، چنین روزهایی ساده‌تر خواهد گذشت. در ادامه نگاهی داریم به شرایط نوزدان، کودکان و نوجوانان هنگام بستری‌ در بیمارستان:

نوزادان ( بدو تولد تا یک ماهگی)

مرحله رشدی

  • نشان دادن بازتاب یکه خوردن وقتی که صدای بلند می‌شنود یا به سرعت حرکت داده می‌شود
  • بازتاب مکیدن؛ مکیدن هر چیزی که در دهانش قرار می‌گیرد
  • بازتاب گونه؛ باز کردن دهان و چرخاندن سر به سوی گونه‌ای که لمس شده است.
  • چنگ زدن هر چیزی که در دستش قرار داده می‌شود، سپس رها کردن آن
  • تمرکز روی اشیائی که در حدود بیست و دو سانتی متری صورتش قرار دارد
  • شنوایی کاملاً رشدیافته
  • حرکت دادن سر به اطراف، وقتی که روی شکم دراز کشیده است
  • قان و قون کردن

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • یکه خوردن از صداهای بلند و حرکت‌های ناگهانی
  • به سرعت پلک زدن در برابر نورهای درخشان

رفتارهای احتمالی

  • گریه کردن
  • مکیدن
  • ساکت شدن هنگام شنیدن موسیقی آرام، آواز خواندن یا ساکت شدن
  • آرام شدن وقتی در پتو پچیده می‌شود و تکانش می‎‌دهند

مداخلات

  • دادن اجازه حضور به والدین در کنار نوزاد و مشارکت در مراقبت از او ( اگر بیمارستان این اجازه را نمی‌دهد، اصرار کنید)
  • آموختن نحوۀ بغل کردن کودک در حالیکه تجهیزات درمانی ( مانند سرم یا اکسیژن) به بدنش متصل است
  • اجتناب از حرکات ناگهانی
  • کم کردن صداها و کاهش شدت نور
  • سیر نگاه داشتن نوزاد
  • قرار گرفتن در فاصله بیست و دو سانتی‌متری صورت نوزاد و صحبت کردن با صدای نرم و آرامبخش
  • آموختن روش مراقبت کانگورویی [۱]

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • استفاده از صدا / موسیقی آرام‌بخش
  • قنداق کردن یا در آغوش گرفتن به راحت‌ترین شکل
  • آواز خواندن
  • استفاده از مراقبت کانگورویی

سال اول زندگی ( نوزادی تا یک سالگی)

مرحلۀ رشدی

  • یادگیری از طریق حواس
  • پایه‌گذاری اعتماد و دلبستگی
  • اضطراب غربیه ( هشت تا ده ماهگی)
  • اضطراب جدایی ( از نه ماهگی به بعد)

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • جدایی
  • کم تحریکی (مانند کاهش میزان ارتباط متقابل)
  • بیش تحریکی (مانند صداها، نورها)

رفتارهای احتمالی

  • شکستن پیوند عاطفی
  • عدم اعتماد
  • اضطراب
  • تأخیر در رشد مهارت‌ها

مداخلات

  • به حداکثر رساندن مشارکت والدینی
  • به حداقل رساندن بیش تحریکی ( مانند کم کردن نور، به حداقل رساندن صداها)
  • حضور تعداد محدودی از کادر درمان
  • برقراری روتین‌های روزانه‌ای که در خانه وجود داشته است

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • استفاده از اسباب بازی‌های چراغ‌دار
  • موسیقی ملایم
  • عبارات تشویقی
  • فراهم کردن موقعیت‌های آرام‌بخش برای نشستن یا خوابیدن
  • آواز خواندن
  • آوردن وسایل آشنا از خانه

کودکان نوپا (یک تا سه سال)

مرحله رشدی

  • یادگیری در خلال کشف، عمل، بازی، تکرار و کنجکاوی
  • جستجوی استقلال
  • به دست آوردن مهارت‌های زبانی
  • آغاز آموزش آداب توالت
  • تخیل بسیار فعال
  • احساس تهدید به دلیل تغییر روتین زندگی
  • دامنه توجه کم

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • جدایی از والدین و ترس از رها شدن
  • خیال‌پردازی‌های ترسناک
  • ترس از جراحت جسمی و درد
  • عدم تحرک یا محدودیت
  • از دست دادن روتین و آداب روزانه
  • اضطراب غریبه

رفتارهای احتمالی

  • پسرفت (شامل فقدان یادگیری مهارت‌های جدید)
  • عدم همکاری
  • مقاومت (کلامی و فیزیکی)
  • قشقرق
  • چسبیدن

مداخلات

  • به حداکثر رساندن مشارکت والدینی
  • دکتر بازی
  • حضور تعداد محدودی از کادر درمان
  • پیشنهاد گزینه‌هایی برای انتخاب کردن، در مواقعی که امکان آن وجود دارد
  • فراهم کردن فرصت‌هایی برای حرکت، کشف محیط و برقراری رابطه اجتماعی
  • داشتن انتظار مقاومت در برابر اقدامات درمانی
  • صادق بودن، توضیح وضعیت و اقدامات درمانی به زبان ساده

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • استفاده از اسباب بازی‌های چراغ‌دار
  • موسیقی
  • عبارات تشویقی
  • حباب بازی
  • آوردن اشیا مورد علاقه کودک از خانه
  • آواز خواندن
  • استفاده از تکنولوژی
  • فراهم کردن موقعیت‌های آرام‌بخش برای نشستن یا خوابیدن

پیش‌دبستانی ( سه تا شش سالگی)

مرحله رشدی

  • فعال بودن از نظر فیزیکی
  • خودمحوری
  • کسب مهارتهای زبانی پایه‌ای
  • علاقه به انجام کارها به تنهایی
  • یادگیری در خلال بازی و سوال پرسیدن
  • خیال‌پردازی و تفکر جادویی، شکل داد عقیده شخصی درباره چیزی که باعث مریضی آنها شده است

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • جدایی
  • ترس از دست دادن کنترل
  • ترس از نقص عضو
  • درنظر گرفتن اقدامات درمانی به عنوان تنبیه
  • محدود شدن استقلال
  • شکل گرفتن تصورات غلط
  • اوج گرفتن ترس‌ها (از درد، غریبه‌ها، تجهیزات پزشکی)
  • ناتوانی در تمیز دادن خیال‌پردازی از واقعیت

رفتارهای احتمالی

  • پسرفت
  • خشم نسبت به مراقبین اولیه
  • پرخاشگری کلامی و رفتاری/ شلوغ کاری
  • وابستگی
  • پس کشیدن
  • احساس گناه

مداخلات

  • به حداکثر رساندن مشارکت والدینی
  • دکتر بازی
  • آماده‌سازی قبل از انجام اقدامات درمانی
  • تصحیح هرنوع کج‌فهمی و تصورات غلط
  • پیشنهاد گزینه‌هایی برای انتخاب کردن، در مواقعی که امکان آن وجود دارد
  • اجتناب از به کار بردن کلماتی که باعث خیال‌پردازی می‌شود (قطع کردن، خون‌ریزی)
  • صادق بودن

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • شوخ‌طبعی
  • موسیقی ملایم
  • عبارات تشویقی
  • حباب بازی
  • در اختیار گذاشتن اشیاء مورد علاقه
  • استفاده از تکنولوژی
  • فراهم کردن موقعیت‌های آرام‌بخش برای نشستن یا خوابیدن

سن مدرسه (شش تا دوازده سالگی)

مرحله رشدی

  • کنجکاوی و اشتیاق برای یادگیری
  • میل به تسلط پیدا کردن بر مهارت‌ها
  • استفاده از تفکر منطقی و داشتن افکار منطقی

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • جدایی
  • ترس‌هایی مانند از دست دادن کنترل و تسلط، نقص عضو، جراحت فیزیکی و درد، بیماری، معلولیت و مرگ

رفتارهای احتمالی

  • پسرفت
  • ناتوانی در تکمیل برخی از تکالیف تحولی
  • عدم همکاری
  • پس کشیدن
  • افسردگی
  • نشان دادن خشم و خصومت
  • ناکامی

مداخلات

  • به حداکثر رساندن مشارکت والدینی
  • دکتر بازی
  • آماده‌سازی قبل از انجام اقدامات درمانی با صرف وقت برای پاسخ به سوالات و توضیح موقعیت
  • پیشنهاد گزینه‌هایی برای انتخاب کردن، در مواقعی که امکان آن وجود دارد
  • صادق بودن
  • مشارکت دادن کودک در مراقبت از خود، در زمان مقتضی

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • شوخی طبعی/ لطیفه گفتن
  • موسیقی
  • عبارات تشویقی
  • تنفس عمیق
  • استفاده از تکنولوژی
  • در اختیار گذاشتن اشیاء مورد علاقه

نوجوانی ( دوازده تا هجده سالگی)

مرحله رشدی

  • شکل گرفتن هویت
  • استفاده از تفکر قیاسی، نظریه‌پرداز و انتزاعی
  • تأکید بر روابط با همسالان
  • باور به منحصر به فرد بودن تجربیاتی که دارد
  • نگرانی بابت ظاهر

ترس‌ها و نگرانی‌ها در بیمارستان

  • وابستگی به بزرگسالان
  • جدایی از خانواده و همسالان
  • ترس‌هایی مانند ترس از جراحت فیزیکی، درد، از دست دادن هویت
  • فقدان حریم شخصی
  • خجالت کشیدن از نشان دادن هیجان‌های مربوط به بستری شدن (مانند از درد گریه کردن)

رفتارهای احتمالی

  • عدم همکاری
  • پس کشیدن
  • اضطراب
  • افسردگی
  • مکانیزم‌‎های دفاعی
  • عقلانی سازی

مداخلات

  • فراهم کردن حریم خصوصی
  • احترام به استقلال ( دادن فرصت انتخاب)، مشارکت دادن نوجوان بیمار در تصمیم‌گیری‌ها
  • تشویق خودافشایی
  • آماده سازی برای اقدمات درمانی
  • دادن اجازه برای درخواست داروی مسکن
  • ارتباط صادقانه

راهبردهای آرامبخشی/ سازگاری

  • شوخ طبعی/ لطیفه گفتن
  • موسیقی
  • عبارات تشویقی
  • تنفس عمیق
  • استفاده از تکنولوژی
  • تصویرسازی ذهنی هدایت شده

[۱] نوعی تماس در کاهش درد نوزادان کاربرد دارد.

منبع:

A Guide for the Caregiver of the Hospitalized Child۲۰۰۴-Unitypiont Health

نظرتان را بیان کنید