خیلی اوقات کودکانی که در شرایط دشوار زندگی می‌کنند، این بار سنگین را به تنهایی به دوش نمی‌کشند و رنج خود را با خواهر یا برادری شریک هستند. به همین ترتیب وقتی این کودکان در مراکز نگهداری می‌شوند، موضوع فرزندخواندگی خواهر برادرها مطرح می‌شود.
در این مقاله از رامونا درباره مزایا و دغدغه‌های فرزندخواندگی خواهر برادرها گفته‌ایم. با ما همراه باشید.
بررسی رابطه خواهر برادری
رابطه هم‌شیرها (خواهر/برادرها) طولانی‌ترین رابطه‌ای است که افراد در طول زندگی خود با یک نفر تجربه می‌کنند. خواهر یا برادر هر فرد کسی است که تجارب مشترک فراوانی با هم دارند و کاربرد تمام مهارت‌های اجتماعی را با تمام جزییات و با تمام ابعاد با هم تجربه می‌کنند.
خواهر یا برادر کسی است که موقع تعارض‌های دوران کودکی نمی‌توان از او گریخت و باید حتما مشکل را حل کرد، کسی است که شراکت در آنچه که دوست‌داشتنی است با او تجربه می‌شود و در بهترین حالت خواهر برادرها حامی، دوست و شاهدان زندگی یکدیگر هستند.
بررسی رابطه خواهر/برادری کودکانی که تحت مراقبت بهزیستی (سازمان‌های مراقبت از کودکان) قرار داشته‌اند، نشان داده است هرچقدر که این کودکان دسترسی بیشتری به هم‌شیرهای خود داشته و رابطه قوی‌تری با آنها برقرار کرده باشند، سطح بالاتری از احساس مورد حمایت بودن و عزت‌نفس را نشان می‌دهند.
پژوهش دیگری که توسط مارجات کسانن انجام شده است، گویای آن است که برای کودکان منزوی (مانند بسیاری از کودکانی که در مراکز نگهداری می‌شوند)، اغلب خواهر/برادر بزرگتر تنها کسی است که کودک به عنوان منبع دریافت کمک به او فکر می‌کند. بنابراین فرزندخواندگی خواهر برادرها به این کودکان کمک خواهد کرد.
مطالعات بیشتر نشان داده است که دلبستگی یک کودک خردسال به یک خواهر یا برادر بزرگتر می تواند تأثیر شرایط نامطلوب مانند بیماری روانی والدین، سوء مصرف مواد یا از دست دادن آنها را کاهش دهد، زیرا خواهر/برادرها سابقه مشترکی دارند و حفظ رابطه آنها احساس هویت و تعلق را تقویت می کند.
فرزندخواندگی خواهر برادرها خوب یا بد؟
درباره موضوع فرزندپذیری، پذیرش یا فرزندخواندگی خواهر برادرها با پیچیدگی‌ها، نگرانی‌ها و سوالات مختلفی همراه است.
از طرفی کودکان ساکن مراکز بهزیستی در جست‌وجوی محبت هستند. همان محبتی که از والدین دریافت نکرده‌اند و آن را از خواهران یا برادران خود می‌خواهند. بنابراین رابطه خواهر/برادری برای آنها اهمیت زیادی دارد.
از سوی دیگر به دلیل احتمال زیاد مواجهه با آسیب از سوی خانواده، شرایطی برای این کودکان وجود دارد که هر کدام از دو نفر در فرزندخواندگی خواهر برادرها نیازمند توجه تمام وقت والدین فرزندپذیر هستند.
از آنجا که نحوه پردازش آسیب و اثرپذیری هر کودک از یک رخداد آسیب‌زا با کودک دیگر متفاوت است، نیازهای متفاوتی هم در کودکان شکل می‌گیرد.
به همین دلیل خیلی مهم است که والدین پیش از اقدام به فرزندخواندگی خواهر برادرها به این مسأله توجه داشته باشند و بدانند آسیب‌های شرایط دشوار چه اثری بر کودک گذاشته است؟
مخالفان فرزندخواندگی خواهر برادرها چه می‌گویند؟
درخصوص پذیرش همزمان هم‌شیرها بعضی از متخصصان معتقد هستند ممکن است الگوهای ناسالم ناشی از آسیب‌های جدی گذشته با کنار هم ماندن کودکان بازتکرار شود.
– یادآوری خاطرات آسیب‌زا برای هم
ممکن است خواهر برادرها ماشه‌چکان بروز خاطرات آسیب‌زای گذشته برای هم باشند. در این صورت احتمال دارد آن دوره را در نحوه تعامل با هم یا دنیای اطراف بازآفرینی کنند. این موضوع می‌تواند به بهبودی و زندگی خانوادگی جدید و فرصت یک شروع متفاوت آسیب بزند.
در فرزندخواندگی خواهر برادرها ممکن است بازی‌های آنها نمایشی از رفتارهای خشونت‌بار یا تجربیات آزارجنسی گذشته باشد و بازی به موضوعی برای صدمه بیشتر تبدیل شود.
– چسبیدن به نقش‌های آسیب‌زای گذشته
چالش بعدی فرزندخواندگی خواهر برادرها نقش‌هایی است که کودکان در زندگی گذشته پذیرفته‌اند. یک کودک ممکن است نقش حرف‌گوش‌کن و دیگری نقش بچه بد را بازی کند. در این موارد تلاش برای تصحیح یا توجه به سمت یک کودک و تحسین یا حتی بی‌توجهی به سمت کودک دیگر می‌رود.
در این شرایط ممکن است توجه و تامین به نیازهای هیجانی بچه‌ای که خوب به نظر می‌آید، به نوعی نادیده گرفته شود. در طرف مقابل هم تلاش‌های والدین بر بهبود کودکی متمرکز باشد که برون‌ریزی بیشتری دارد. در این موارد وقتی کودک شلوغ یا پرخاشگر آرام می‌گیرد، ناگهان دیگری منفجر خواهد شد.
– جنگ برای جلب‌توجه
گاهی هم رابطه هم‌شیرها بعد از پذیرش در خانه‌ای ایمن، شبیه رابطه جوجه پرندگان می‌شود؛ یعنی جنگی برای جلب محبت، توجه و امکانات در می‌گیرد و قوی‌ترین سعی می‌کند ضعیف‌ترین را با خشونت از لانه براند.
موافقان فرزندخواندگی خواهر برادرها چه نظری دارند؟
گروه دیگری از متخصصان حوزه فرزندپذیری معتقد هستند علی‌رغم چالش‌ها جنبه بسیار مثبت فرزندخواندگی خواهر برادرها در یک خانه احساس تعلق عمیقی است که بچه‌ها خواهند داشت. آنها تبدیل به آینه‌ای برای هم می‌شوند که به هر دو برای سامان‌دهی به روایت زندگی‌شان کمک خواهد کرد.
– بهبود اضطراب و افسردگی
هم‌شیرهایی که باهم به فرزندخواندگی پذیرفته شده‌اند، اضطراب و افسردگی کمتری نشان داده‌اند و بدون اینکه رابطه آنها مخل شکل‌گیری رابطه والد-فرزندی شود، در بسیاری از موارد منبع حمایتی خوبی برای هم به شمار آمده‌اند.
آنچه در نهایت درباره آن توافق وجود دارد، این است که فرزندخواندگی خواهر برادرها به صورت همزمان در خانواده پس از سنجش شرایط کودکان و به عمل آوردن ارزیابی دقیق از آگاهی و توانایی خانواده، می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد.
چه زمانی خواهر برادرها باید از هم جدا باشند؟
جدا کردن کودکان فقط در مواردی توصیه می‌شود که خطر آسیب دیدن جدی برای یکی از کودکان وجود داشته باشد. تعریف آسیب هم جای بحث دارد، اما در صورتی که قرار است درباره این موضوع تصمیم‌گیری شود، باید یک متخصص حرفه‌ای در حوزه فرزندخواندگی با دلایل روشن توضیح قانع‌کننده‌ای داشته باشد.
حفاظت از کودک در برابر آسیب‌های ناخواسته خواهر یا برادر
به طور کلی حفاظت از کودکان در برابر صدمات هیجانی، جسمی و جنسی که ممکن است به هم بزنند، اهمیت زیادی دارد. در عین حال مهم است به خاطر داشته باشید اغلب اوقات گذشته آسیب‌زای کودکان چنین رفتارهایی را به آنها آموخته است و نباید بخاطر این رفتارها از کودک خشمگین باشید.
متخصصان برای فرزندخواندگی خواهر برادرها باید بین کودک‌آزاری واقعی و سایر شکل‌های رابطه خصمانه بین خواهر برادرها تمایز قائل شوند و برای حل مشکلات به شیوه‌هایی غیر از جدا کردن کودکان از هم رو بیاورند.
یادتان باشد جدایی کودک از خواهر یا برادرش به این معنا نیست که آزار در محیط دیگری دوباره تکرار نخواهد شد. آگاهی والدین از آسیب و اثرات آن و کودک آزاری و درک پویایی‌هایی که در روابط آزارگرایانه رخ می‌دهد، باعث می‌شود ضمن اینکه هم‌شیرها کنار هم زندگی می‌کنند، اقدامات لازم برای تامین امنیت کودکان در برابر چنین رفتارهایی صورت بگیرد.
با ایجاد یک شبکه حمایتی برای والدین و در دسترس قرار دادن منابع درمانی کافی و لازم، خواهر برادرهایی که در موقعیت دشوار زندگی کرده‌اند با ورود به خانواده‌ای ایمن می‌توانند به اثرات گذشته دردناک خود غلبه کنند.
نتایج خوب فرزندخواندگی خواهر برادرها
در حقیقت خیلی از نگرانی‌هایی که مانع از فرزندخواندگی خواهر برادرها در یک خانه می‌شوند را می‌توان به خوبی مدیریت کرد و مانع از این شد که جدایی از خواهر/برادر تبدیل به یک عامل آسیب‌زای جدید شود. با آماده‌سازی والدین برای چالش‌های احتمالی می‌توان در نهایت نتایج هیجانی و رفتاری بهتری از فرزندپذیری کودکان در یک خانه به دست آورد.
باید گفت خانواده‌های فرزندپذیری که چالش فرزندخواندگی خواهر برادرها را به عهده می‌گیرند، بابت حفظ پیوندهای خانوادگی به فرزندان خود مزایای فوق‌العاده می‌دهند؛ گرچه این کار را با درجه‌ای از خطرپذیری انجام می‌دهند.
به فرزندخواندگی سپردن کودکان نباید فقط براساس پیوند خونی صورت بگیرد، بلکه توانایی و امکان برقراری ارتباط با یکدیگر، بازی با هم، رشد کنار هم و دست‌یابی به شفا مدنظر است.
درصورتی که امکان به فرزندخواندگی سپردن کودکان در یک خانواده وجود نداشته باشد، باید از حفظ ارتباط ایمن و پرورش‌دهنده خواهر برادرها باهم مطمئن شد. حمایت از حق کودکان برای حفظ ارتباط با خواهر/برادرشان وظیفه بزرگسالان دوست‌دار کودک است.
منابع
۱۰ Realities of Sibling Adoption-National Resource Center for Diligent Recruitment
The advantages and challenges of placing adopted siblings together-Leon Elias -October 13, 2017
دیدگاه خود را برای ما ارسال کنید.